26‏/01‏/2011

گه‌نج و ته‌کنۆلۆژیا

توێژه‌ری ده‌روونی : سامان سیوه‌یلی


بێگومان ده‌بێت دان به‌و ڕاستییه‌دا بنێین که‌ به‌رهه‌مه‌ ته‌کنۆلۆژییه‌کان بۆ خزمه‌تی مرۆڤایه‌تی به‌رهه‌مهێنراون ، چ له‌ڕووی گه‌یاندن یان ڕاگه‌یاندن یان کات به‌سه‌ربردن و چێژ وه‌رگرتن ، به‌ڵام ئه‌وه‌ی بۆ ئێمه‌ی مرۆڤایه‌تی بووه‌ته‌ کێشه‌ مه‌سه‌له‌ی خراپ به‌کارهێنانی ئه‌و ئامێرانه‌یه‌ جا ته‌له‌فزیۆن بێت یان سه‌ته‌لایت یان مۆبایل و … تد .

ئه‌گه‌ر له‌ کۆمه‌ڵگه‌ی خۆمان بڕوانین ده‌کرێت بڵێین به‌داخه‌وه‌ به‌شی هه‌ره‌ زۆری گه‌نجانمان به‌خراپ ئه‌م ئامێرانه‌ به‌کارده‌هێنن بێئه‌وه‌ی‌ گوێ به‌ مه‌ترسییه‌کانی بده‌ن ، بڕوانن ڕۆژانه‌ ده‌بینین یان ده‌بیستین ته‌نها مۆبایل خوڵقێنه‌ری چه‌ندین کێشه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی و ده‌روونییه‌ ، ئه‌گه‌ر ئێمه‌ زانستییانه‌ له‌ مه‌ترسییه‌کانی بگه‌ین ئه‌وا نابێت خۆمانی لێ گێل بکه‌ین ، بۆ نموونه‌ زۆر به‌کارهێنانی مۆبایل ده‌بێته‌ هۆی دروست بوونی وه‌ره‌می شێرپه‌نجه‌ له‌ مێشکدا ، خه‌وزڕان ، که‌مبوونه‌وه‌ی ته‌رکیز ، ته‌نانه‌ت ئه‌و که‌سانه‌ی چاویلکه‌ به‌کارده‌هێنن دروست وایه‌ له‌کاتی قسه‌کردندا چاویلکه‌کانیان دابنێن چونکه‌ چوارچێوه‌ کانزاییه‌که‌ی چاویلکه‌ شه‌پۆله‌ کارۆموگناتیسییه‌کان وه‌رده‌گرێت و ده‌یداته‌وه‌ به‌چاو که‌ ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌ مایه‌ی زیاتر کزبوونی چاو ، ته‌نانه‌ت هه‌ندێ له‌گه‌نجانمان به‌داخه‌وه‌ مۆبایله‌کانیان ده‌خه‌نه‌ گیرفانی سنگ و سه‌ر دڵ که‌ئه‌مه‌ش زیانێکی زۆری ده‌بێت بۆ لێدانه‌کانی دڵ و تێکی ئه‌دات ، هه‌روه‌ها ئه‌وانه‌ی مۆبایل له‌سه‌ر قایشی که‌مه‌ریان ده‌به‌ستن به‌خۆیان نازانن جگه‌ له‌ جگه‌ر کاریگه‌ریشی ده‌بێت بۆ سه‌ر کۆئه‌ندامی زاووزێ ، ئه‌مانه‌ ته‌نها به‌شێکن له‌ زیانه‌کانی ته‌نها ئه‌و ئامێره‌ بچووکه‌ی که‌ بۆته‌ مایه‌ی فشارێکی ده‌روونی له‌هه‌مان کاتدا فشارێکی ئابووریش ، توێژینه‌وه‌کان پێمان ده‌ڵێن تکایه‌ با مۆبایل له‌کاتی خه‌ودا له‌ژووری نووستن دانه‌نرێت ته‌نانه‌ت به‌کوژاوه‌ییش که‌چی مه‌خابن گه‌نجانی ئێمه‌ له‌په‌نا سه‌ری خۆیانه‌وه‌ ده‌یخه‌وێنن ، به‌ده‌ر له‌مانه‌ کاریگه‌ری خراپی له‌سه‌ر خوێندن کردووه‌ ، به‌شێکی زۆر له‌گه‌نجانمان تووشی خووگیری بوون پێوه‌ی و ته‌نانه‌ت له‌کاتی خوێندنه‌وه‌ و کۆشش کردنیشدا هه‌میشه‌ ئاگایان یان چاوێکیان هه‌ر له‌سه‌ر مۆبایله‌ یان گوێ له‌گۆرانی یان سه‌یری گرته‌کانی ناوی ده‌که‌ن که‌ئه‌مه‌ش ئاگاییان په‌رت ده‌کات و ده‌یانوروژێنێت و له‌ ئاره‌زووی خوێندن دووریان ده‌خاته‌وه‌ ، به‌ده‌ر له‌مه‌ ئه‌و گرتانه‌ی له‌مۆبایلدا هه‌ڵده‌گیرێت و بۆ یه‌کتری ده‌نێرن مایه‌ی زیانێکی ده‌روونی و ڕه‌فتاری زۆره‌ که‌ زۆر جار کاره‌ساتی گه‌وره‌ی لێکه‌وتۆته‌وه‌ . وه‌نه‌بێت به‌کارهێنانی ته‌له‌فزیۆن و سه‌ته‌لایتیش له‌مۆبایل باشتر بێت ، به‌داخه‌وه‌ یه‌کێک له‌و هۆیانه‌ی ته‌رکیز لاواز ده‌کات زۆر ته‌ماشاکردنی ته‌له‌فزیۆنه‌ ، په‌یوه‌ندییه‌ کۆمه‌ڵایه‌تی و سۆزدارییه‌کانی ناو خێزانی کوردی به‌داخه‌وه‌ زۆر لاواز بووه‌ و بۆشایی گه‌وره‌ که‌وتۆته‌ ناو پرۆسه‌ی په‌روه‌رده‌ی خێزان ته‌نها به‌هۆی زۆر ته‌ماشاکردنی ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌ ، خێزان هه‌یه‌ تێکڕا ئه‌ندامه‌کانیان به‌دیار زنجیره‌ یه‌ک له‌دوای یه‌که‌کانه‌وه‌ داده‌نیشن که‌ چه‌ندین کاژێر ده‌خایه‌نێت له‌م ماوه‌یه‌شدا که‌س قسه‌ له‌گه‌ڵ که‌سدا ناکات ، که‌س ئاگای له‌که‌س نابێت ، ئه‌مه‌ کاره‌ساته‌ خێزانی کوردی تێیکه‌وتووه‌ . هه‌روه‌ها گه‌نجان له‌م ته‌مه‌نانه‌دا حه‌ز به‌لاسایی ئه‌و توندوتیژییانه‌ ده‌که‌نه‌وه‌ که‌ له‌فیلمه‌کاندا ده‌یبینن ، یان لادانه‌ ڕه‌فتارییه‌کانی تر . هه‌روه‌ها ئه‌و سی دییانه‌ی له‌بازه‌ڕه‌کاندا هه‌ن و له‌ڕێی دی ڤی دی یان پله‌ی سته‌یشنه‌وه‌ ده‌بینرێن ئه‌گه‌ر دروست به‌کار نه‌یه‌ن ئه‌میش کاریگه‌ری نێگه‌تیڤی زۆری ده‌بێت بۆ سه‌ر ته‌ندروستی جه‌سته‌یی و ده‌روونی گه‌نجان .

بێگومان هۆکاری یه‌که‌م له‌پشت ئه‌م ڕه‌وشه‌وه‌ ناهۆشیارییه‌ ، پاشان که‌مته‌رخه‌می خێزان و سیستمی په‌روه‌رده‌ له‌ وڵاتی ئێمه‌دا ، به‌شێک له‌ دروست بوونی ئه‌م قه‌یرانانه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ حکومه‌ت ، تۆ بڕوانه‌ له‌جێی ئه‌وه‌ی که‌ناڵه‌کانی ڕاگه‌یاندنی ئێمه‌ ڕێنمایی ده‌روونی و ته‌ندروستی و په‌روه‌رده‌یی بڵاو بکه‌نه‌وه‌ ده‌چن له‌به‌رخاتری بڕێک پاره‌ کورته‌ نامه‌ی پڕوپوچ و بێ مانا بڵاو ده‌که‌نه‌وه‌ که‌ ده‌بنه‌ هۆی به‌هه‌ده‌ردانی پاره‌پولی گه‌نجان و کوشتنی کاته‌کانیان و سه‌رقاڵ کردنیان به‌بێ هیچ سوودێک ، کۆمپانیاکانی گه‌یاندن ده‌چن له‌ نیوه‌ شه‌و به‌دواوه‌ نرخی قسه‌کردن که‌م ده‌که‌نه‌وه‌ بۆ هاندانی گه‌نجان ، پێویسته‌ حکومه‌ت و پارله‌مان قسه‌ی خۆیان هه‌بێت له‌سه‌ر ئه‌م ڕه‌وشانه‌ . خێزانیش به‌داخه‌وه‌ زۆر که‌مته‌رخه‌می ده‌نوێنن که‌ هیچ ئاگایان له‌ ڕۆڵه‌کانیان نییه‌ ، ڕاسته‌ ژیان قورسه‌ و جه‌نجاڵی زۆره‌ به‌ڵام ئه‌مه‌ ناکاته‌ ئه‌وه‌ی په‌روه‌رده‌ و چاودێری جگه‌رگۆشه‌کان وه‌لابنرێت . به‌داخه‌وه‌ سیستمی په‌روه‌رده‌ش له‌ قوتابخانه‌کانداسیستمێکی ڕێنماییکار نییه‌
درێژه‌ی بابه‌ت... Résuméabuiyad

09‏/01‏/2011

بۆئەوەی بەختەوەر بیت، با ژیانت سادە بێت

توێژه‌ری کۆمه‌ڵایه‌تی     حەمەی ئەحمەد رەسوڵ
ئەوە شێوازو ستایلی ژیانە كە كەسێتی مرۆڤ و چۆنیەتی ژیانت دەستنیشان دەكات. ژیانی راستەقینەش ئەو ژیانەیە كە بڕێكی زۆری ئاسوودەیی و بەختەوەری و هێوری تێدابێت. بەڵام ئەگەر هەر بەردەوامیدان بێت بە ژیان و ئەگەر كولەمەرگی و بەدبەختیش بوو ئەو ژیانە مەرگەساتە. ژیان گرنگی هەیەو لە دەروونی خۆیدا هەڵیگرتووە كە بریتیە لە سادەیی. رۆسۆو جۆن ستیورات میل، ئەم نهێنییەیان ئاشكرا كرد، بۆیە داكۆكیان لە گەڕانەوەی مرۆڤ دەكرد بۆ سروشت و بۆ گوندەكان، چونكە ئەوان، تاكە ژیانی راستەقینە لەدەم مێرگ و قەدپاڵی چیاو لێرەوارەكاندا بەدی دەكەن!
بێگومان باپیرانمان ژیانیان زۆر سادە بوو، بیركردنەوەو رەفتار نواندنیشیان سادەترو ئارامتر بوو، ئەوان بڕواو قەناعەتیان زۆر پتەو بوو، ئەوان ئاسوودەو ئارام و بێخەم و بێ سەریەشەتر ژیاون لە ئێمە، خەمی ڤێلاو مۆنیكاو سپلێت و كۆمپیوتەرو بێكارەبایی و بێئاوی و بێسووتەمەنیان نەبووە. لەگەڵ یەكتردا ژیاون و خۆشەویستیان بەسەر یەكتردا دابەشدەكرد، پەیوەندی ئەوان لەگەلًَ مرۆڤ وخاك و ئاژەڵدا پەیوەندییەكی رۆحی و زیندوو بووە، پەیوەندی ئێمەش لەگەڵ مۆبایل و ئۆتۆمبێل و سەتەلایت و ئینتەرنێتدا پەیوەندییەكی خامۆش و مردووە، سیخناخە لە تووڕەیی و خەمۆكی و دڵتەنگی. لەگەڵ مرۆڤەكانداو تەنانەت لەگەڵ خۆشماندا پەیوەندییەكی لاوەكیمان هەیە، ئارامی و ئاسوودەیی كەمتر تیا بەدیدەكرێت!
بەڵگەنەویستە كە ئەو مرۆڤەی زۆرینەی كاتەكانی ژیان لەگەڵ ئامێرە كارەبایی و تەكنۆلۆژی و تەكنۆترۆنیەكاندا بەسەردەبات، جیاوازە لەو مرۆڤەی كە كار دەكات یان لە كێڵگەیەكدا جوتیارە یان موزیكژەنە یان پەیكەرتاشە. ئێمەی شاریی چونكە هاوژیانین لەگەڵ ئامێرەكاندا بۆیە دەروونمان پەشێوو نیگەرانە، جەنجاڵ و سەرقاڵین و زەبری دەروونی ماندووی كردووین، چاوو هەستەكانمان وێرانن. ئێمەی هۆگری شتە مردووەكان زۆر تەنیاین و لە گۆشەگیریدا نوغرۆین، دوورین لە بیركردنەوەو خەیاڵفراوانی. لە تەركیزو چڕكردنەوە لە خۆمان و ژیانمان.
لە هەست و سۆز تەجرید كراوین و وشك بووینەتەوە، دەروونمان ئاڵۆزو پەرشوبڵاوە، دووچاری گرێوگۆڵی دەروونی و مێشكی بووین، ئێمە كەسێكین چونكە سادە نەماوین، چونكە هەڵپەمانە بۆ كڕینی ئەو ئامێرانەی دەوروبەرمان و ماڵەكانمان پێ ئاخنیوە، بۆیە لە واقیع و ژیانی راستەقینە دووركەوتووینەتەوە، پەیوەندی كۆمەڵایەتی و خزمایەتی و هاوڕێیەتی و دراوسێیەتی و رێزو موحیبەت لە نێوانماندا كاڵتر بووەتەوە، هێمنیمان لە پلەی سفر نزیكبۆتەوە، بۆیە دواجار ئیرادەو هێزو توانامان لەدەستداوەو ناتوانین پلاكێكی كارەبایی چاك بكەینەوە چ جای مەكینە یان گاسنێك دروستبكەین.
ئاكامەكانی ناسادەیی ژیان و كۆكردنەوەی شتومەك و ئامێرەكان، لە ژیانماندا بێزاریمان پێشكەش دەكەن كە دەتوانێت بەسەرماندا زاڵبێت و ناتوانین بەرگری لێبكەین، ئەو بێزاری و دووبارەبوونەوەیەش دڵتەنگی و خەمۆكی و فشاری دەروونیمان بۆ دێنێ، كە زیان و ئازاری كوشندەمان دەدەنێ و ناچارمان دەكەن كە پەنا بۆ مەیخواردنەوەو جگەرەو نێرگەلەو ماددە هۆشبەرەكان ببەین بۆ ئەوەی بێزاریمان بشارینەوە، بەڵام دەروون و هزرو رەفتارمان نوقمتر دەكەین لە مەرگداو ژیانی راستەقینەی سادەو ئارامیش لە خۆمان دەتۆرێنین!
كەسێكی سادە، بەتواناترو چاكترو ئارامترە لە كەسێكی ئاڵۆز كە دووچاری گرێی دەروونی بووە، ئێمە تەنانەت منداڵ و رۆڵەكانیشمان سەرقاڵ كردووە بە ئامێری (پلەی ستەیشن و فیلمی ئەكشن و فیلمی كارتۆنی پڕ لە جنێو) منداڵ هەن رۆژی (10) كاتژمێر بەدیار تەلەفزیۆن و پلەی ستەیشنەوە دادەنیشن، ئیدی ئەم منداڵە مێشك و دەروونی تەندروست دروست نابێت، ئەگەر دە پرسیاری لێبكەیت رەنگە وەڵامی یەك پرسیارت بداتەوە، زۆر گرژو تووڕە دەبێت ئەگەر بتەوێت واز لە تەماشاكردن و یاریكردنەكەی بهێنێ. ئەگەر داوای لێبكەیت بچێت بەلای وانەو كۆششكردنییەوە، ورگی خۆی هەڵدەدڕێت!
بۆیە پێویستە ئێمە پارێزگاری لە ستایلی ژیانی سادەو ئارام بكەینەوەو خۆمان نەكەین بە كۆیلەی ئامێرو كەرەستە نەفرینەكان، خۆمان نەكەین بە قوربانی تایەیەكی ئۆتۆمبێل و خولەكێكی مۆبایلەكەی لاقەدمانەوە. پێویستە بەهێزو پتەو بین و پارەو ڤێلاو مۆنیكا لە خشتەمان نەبەن، چونكە دەبینە برغویەك و سۆزو لۆژێك لەدەستدەدەین، نرخی مرۆڤمان لا كەمتر دەبێتەوە لە نرخی سەیارەیەك، خۆشەویستی و عەشق بەهای مرۆڤایەتی و رۆحی خۆیان لەدەستدەدەن، كاتمان نامێنێ بۆ هاوڕێیەتی و خزمایەتی و پەیوەندی مرۆڤانە لەگەڵ یەكتردا. دەبینە كۆیلەی دۆلارو قەناعەت و بەختەوەریمان لەدەستدەدەین، چونكە هەڵپەدەكەین هەموو ئامێرەكانی بازاڕ بهێنینەوە بۆ ماڵەوەو ئەگەر لە دراوسێكانمان زیاترمان نەبوو ئاسوودە نابین، بەڵام لەڕاستیدا ئێمە بەو كارەمان، بەو رەفتارەو بیركردنەوەیەمان سادەیی و ئارامی و ئاسوودەییمان پێشكەش بە شتە مردووەكان و ئامێرە جەنجاڵەكان دەكەین و خۆشمان وەكو مرۆڤ نامێنین و دەبین بە ئامێر!
http://derunnasy.com/kesety/babeti-jimare3800.html
درێژه‌ی بابه‌ت... Résuméabuiyad

01‏/01‏/2011

"نهێنی‌ یه‌كانی‌ بیر (الذاكرة‌) ی‌ مرۆڤ"


 نوسینی‌/ دانا فاضل.
مرۆڤ بوونه‌وه‌رێكی‌ ئاڵۆزه‌و نهێنی‌ زۆری‌ له‌گه‌ڵ خۆیدا هه‌ڵگرتووه‌ و هه‌میشه‌ هه‌وڵی‌ داوه‌ له‌و نهێنی‌ یانه‌ی‌ خۆی‌ تێبگات.
... یه‌كێك له‌ هه‌ره‌ ئاڵۆزترین بواره‌كانی‌ ژیانی‌ نهێنی‌ یه‌كانی‌ بیركردنه‌وه‌یه‌ لای‌ مرۆڤ كه‌ سه‌روه‌رێتی‌ ژیانی‌ پێ‌ به‌خشیووه‌ و به‌و هۆیه‌وه‌ به‌رده‌وام له‌ هه‌وڵی‌ پێشكه‌وتن و داهێناندا بووه‌.
... له‌ گه‌ڵ ئه‌مانه‌شدا نهێنی‌ یه‌كانی‌ بیر تا سه‌رده‌مانێكی‌ زۆر دره‌نگ كه‌متر زانیاری‌ له‌سه‌ر كۆكراوه‌ته‌وه‌ له‌وانه‌یه‌ هۆكاره‌كه‌ی‌ كه‌می‌ پێویستی‌ بووبێت به‌و لایه‌نه‌ له‌به‌ر ساده‌یی‌ ژیان، به‌ڵام سه‌رده‌می‌ جیهانگیری‌ وای‌ كردووه‌ ژیان ئاڵۆزبووه‌ پێویستی‌ یه‌كان زۆر بوون، به‌وپێیه‌ بیری‌ مرۆڤیش جه‌نجاڵ و ماندوو ئاڵۆز بووه‌ و ئه‌مه‌ش وای‌ پێویست كردبێت كه‌ زیاتر لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر بكرێت و زانیاری‌ زۆرتری‌ له‌سه‌ر كۆبكرێته‌وه‌.

                 *                                   *                                         *

زانینی‌ نهێنی یه‌كانی‌ بیر "الذاكرة"  چیمان پێ‌ ده‌به‌خشێت؟
... بۆ وه‌ڵامی‌ ئه‌م پرسیاره‌ بفه‌رموون له‌گه‌ڵ ئه‌م سوودانه‌:
1) به‌كارهێنانی‌ توانا شاراوه‌كانی‌ بیر " الذاكرة ".
2) بوونی‌ بیركردنه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌مدار.
3) ماندوو نه‌كردنی‌ بیر" الذاكرة ".
4) پاراستنی‌ زیاتری‌ زانیاری‌ یه‌كان.
5) دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌ ئاڵۆزی‌ و جه‌نجاڵی‌ مێشك.
6) دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌ بیری‌ پچڕ پچڕو بێ‌ ئه‌نجام.
7) دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌ شه‌كه‌ت كردنی‌ لاشه‌ به‌هۆی‌ جه‌نجاڵی‌ مێشكه‌وه‌.
8) سه‌ركه‌وتنی‌ به‌رچاو له‌ ژیاندا.
9) هێنانه‌دی‌ ئاره‌زووه‌كان.
10) كه‌م كردنه‌وه‌ی‌ له‌ بیرچوونه‌وه‌.


... زانایانی‌ بیر " الذاكرة " ده‌ڵێن "عقل" ده‌كرێت به‌دوو به‌شه‌وه‌ وه‌ك له‌ خواره‌وه‌دا ڕوون كراوه‌ته‌وه‌.

     العقل
       الواعی      اللاواعی

  بۆ زیاتر ڕوون كردنه‌وه‌ ئه‌م هه‌ڵسه‌نگاندنه‌ ده‌خه‌ینه‌ به‌رده‌ست:-
العقل الواعی
العقل اللاواعی
1) چالاكی‌ یه‌ده‌ره‌كی‌ یه‌كانی‌ لاشه‌ی‌ مرۆڤ به‌ ئه‌نجام ده‌گه‌یه‌نێت وه‌ك ( جووڵًه‌ی‌ ئه‌ندامه‌كان، بیركردنه‌وه‌، ... هتد)
2) پێویستی‌ به‌ پشوودان هه‌یه‌ و به‌رده‌وام ناتوانێت كار بكات.
3) خۆویسته‌ و له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ مرۆڤدا كارده‌كات.
4) به‌رده‌وام زانیاری‌ وه‌ردگرێت و به‌رده‌وام له‌ گۆڕاندایه‌.
1) چالاكی‌ یه‌ ناوه‌كی‌ یه‌كانی‌ لاشه‌ی‌ مرۆڤ به‌ئه‌نجام ده‌گه‌یه‌نێت و كۆنترۆڵیان ده‌كات وه‌ك (دڵ، سی‌ یه‌كان، هه‌رس كردن، ... هتد)
2) پێویستی‌ به‌ پشوودان نی‌ یه‌ و به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ ژیانی‌ مرۆڤدا كارده‌كات.
3) خۆنه‌ویسته‌ و له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ مرۆڤدا نی‌ یه‌.
4) زانیاری‌ وه‌رناگرێت و به‌پێ‌ ی‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌ جێگیر كار ده‌كات
           
به‌ پێ‌ ی‌ ئه‌م هه‌ڵسه‌نگاندنه‌ لێره‌دا ته‌نها باس له‌ "العقل الواعی‌" ده‌كه‌ین كه‌ له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ مرۆڤ و به‌ویستی‌ ئه‌و كار ده‌كات.
ئێستاش بفه‌رموون له‌گه‌ڵ نهێنی‌ یه‌كانی‌ بیر "الذاكرة‌"
یه‌كه‌م/ بیری‌ مرۆڤ له‌ شه‌و و ڕۆژێكدا ده‌توانێت 14 سه‌عات به‌ باشی‌ كار بكات:-
"العقل الواعی" له‌ ماوه‌ی‌ "24" كاتژمێردا ده‌توانێت "14" سه‌عات كار بكات و له‌وه‌ زیاتر ناتوانێت به‌ڕێك و پێكی‌ فه‌رمانه‌كان به‌ئه‌نجام بگه‌یه‌نێت له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا 14 سه‌عات  كاتێكی‌ زۆره‌ كه‌له‌م نموونانه‌ی‌ خواره‌ودا ده‌رده‌كه‌ون:-
= قوتابی‌ یه‌ك ڕۆژانه‌ 14 سه‌عات بخوێنێت.
= فه‌رمانبه‌رێك ڕۆژانه‌ 14 سه‌عات بیر له‌ پێشخستنی‌ كاره‌كه‌ی‌ بكاته‌وه‌.
= دایك و باوك ڕۆژانه‌ 14 سه‌عات بیر له‌ چاك به‌ڕێوه‌بردنی‌ خێزانه‌كه‌یان بكه‌نه‌وه‌.
= بیریارێك "مفكر" 14 سه‌عات بیر بكاته‌وه‌ و بنوسێنێت.
= یان كه‌سێك دوو چالاكی‌ له‌ ڕۆژێكدا ئه‌نجام بدات و 14 سه‌عات بۆ هه‌ردووكیان ته‌رخان بكات.

واتا كه‌سانی‌ زۆر سه‌ركه‌وتوو له‌ ژیاندا ئه‌وپه‌ڕی‌ پێویستیان به‌ "14" سه‌عات له‌ كات هه‌یه‌ بۆ چالاكی‌ یه‌ بیری‌ یه‌كانیان.

*                                               *                                                      *
... هۆكاری‌ چی‌ یه‌ ڕۆژانه‌ تووشی‌ ماندوو بوونی‌ مێشك ده‌بین.
... یان تووشبوونی‌ ئازاری‌ مێشك
... یان شه‌كه‌تی‌ لاشه‌مان ده‌كات.
... یان جاری‌ وا هه‌یه‌ پله‌ی‌ شه‌كه‌تی‌ مێشك ده‌گاته‌ ڕاده‌یه‌ك توانای‌ بیركردنه‌وه‌ی‌ نامێنێت.
بۆ وه‌ڵامی‌ ئه‌م پرسیارانه‌ چه‌ند هۆكارێك هه‌یه‌...
• ڕاسته‌ قوتابی‌ یه‌ك "10" سه‌عات ده‌خوێنێت به‌ڵام "7" سه‌عاتی‌ تر له‌ كاتی‌ پشوو و نان خواردن و بێ‌ ئیشی‌ دا به‌رده‌وام بیری‌ لای‌ خوێندنه‌كه‌یه‌تی‌
• فه‌رمانبه‌رێك ڕۆژ 7-8 سه‌عات ده‌وام ده‌كات و بیرده‌كاته‌وه‌ ...
به‌ڵام له‌دوای‌ ده‌وامیش به‌هۆی‌ دڵسۆزی‌ یان بوونی‌ گرفت یان هۆكاری‌ تره‌وه‌ به‌رده‌وام بیری‌ لای‌ كاره‌كه‌یه‌تی‌.
= دایك و باوك له‌وانه‌یه‌ پێویستیان به‌ 2-3 سه‌عات بیركردنه‌وه‌ هه‌بێت له‌ خێزانه‌كه‌یان به‌ڵام به‌هۆی‌ بێ‌ به‌رنامه‌یی‌ و هۆكاری‌ تره‌وه‌ به‌رده‌وام مێشكیان جه‌نجاڵه‌.
• نوسه‌رێك یان بیریارێك   ئه‌گه‌ر ڕۆژانه‌ "10" سه‌عات بیركردنه‌وه‌ و نوسینی‌ هه‌بێت، ده‌بێته‌ گه‌وره‌ترین و به‌ناوبانگترین نووسه‌ر.
• یان هه‌ندێك جار كه‌سانێك دوو كار یان زیاتریان هه‌یه‌... وه‌ك     

سه‌رۆكی‌ خێزان – فه‌رمانبه‌ر- نووسه‌ر
قوتابی‌- وه‌رزشه‌وان- ئه‌ندامی‌ ڕێكخراوێكی‌ پیشه‌یی‌...هتد.
له‌گه‌ڵ ئه‌مانه‌شدا "14" سه‌عات بیركردنه‌وه‌ و هه‌ڵسه‌نگاندنی‌ به‌ به‌رنامه‌ به‌شی‌ هه‌موویان ده‌كات.
... ئه‌ی‌ بۆچی‌ بیر به‌رده‌وام ماندووه‌؟

چه‌ند هۆكارێكی‌ سه‌ره‌كی‌ بۆ ماندووبوونی‌ مێشك
1) كه‌می‌ شاره‌زایی‌ له‌ یاساكانی‌ " الذاكرة ".
2) به‌رده‌وام بیركردنه‌وه‌ی‌ به‌رنامه‌ و بێ‌ به‌رنامه‌.
3) نه‌زانینی‌ به‌كارهێنانی‌ پشووه‌كان بۆ پشووپێدانی‌ مێشك.

... ڕاسته‌ كه‌سێكی‌ سه‌ركه‌وتوو 8-10 سه‌عات به‌پێ‌ ی‌ به‌رنامه‌ كارده‌كات و بیرده‌كاته‌وه‌ به‌ڵام كاته‌كانی‌ پشوودان بگره‌ له‌ خه‌ویشدا مێشكی‌ ماندووه‌ به‌ بیركردنه‌وه‌وه‌.
*         *        *
= چۆن ده‌تونرێت پشوو به‌ مێشك بدرێت و له‌ "14" سه‌عات زیاتر به‌كاری‌ نه‌هێنین:-
... له‌ قۆناغی‌ سه‌ره‌تادا ده‌كرێت ئه‌م كاره‌ ئه‌نجام بده‌یت:-
... هه‌وڵ بده‌ كاته‌كانی‌ پشوو لاشه‌ت بجوڵێنه‌ و به‌كارێكی‌ ساده‌وه‌ خه‌ریك ببه‌ .. ئه‌مه‌ واده‌كات كه‌ جوڵه‌كه‌ بیركردنه‌وه‌ فه‌رامۆش بكات و بۆ ماوه‌یه‌ك بووه‌ستێت به‌وشێوه‌یه‌ پشووی‌ خۆی‌ وه‌رده‌گرێت.
به‌ڵام له‌كاتی‌ وه‌ستاندا بیر به‌رده‌وام به‌ئه‌وپه‌ڕی‌ تواناوه‌ كارده‌كات.

تێبینی‌/
یاساكانی‌ " الذاكرة ‌"
پێكه‌وه‌ كارده‌كه‌ن ..  له‌به‌ر ئه‌وه‌  ته‌نها جێ‌ به‌جێ‌ كردنی‌ یه‌ك یاسا یان زانینی‌ یه‌ك نهێنی‌ به‌ته‌واوی‌ ناتگه‌یه‌نێت به‌مه‌به‌ست.
له‌وپێناوه‌دا به‌رده‌وام به‌ له‌ وه‌رگرتنی‌ زانیاری‌ یه‌كان ده‌رباره‌ی‌ "الژاكره‌" تا به‌هه‌موویانه‌وه‌ ئه‌نجام و به‌رهه‌می‌ چاوه‌ڕوان كراوت ده‌ست ده‌كه‌وێت.
سه‌رچاوه‌ : http://www.kurdonia.org

درێژه‌ی بابه‌ت... Résuméabuiyad